Eurocross ziet de afgelopen jaren een flinke stijging in het aantal meldingen van Nederlandse vakantiegangers met een mogelijke rabiësbesmetting naar aanleiding van een krab- of bijtincident door een dier. Heel vervelend, want een mogelijke besmetting met deze infectieziekte kan leiden tot een hoop zorgen, het onderbreken of beëindigen van een vakantie en kan in het allerergste geval zelfs een fatale afloop hebben. Maar wat is rabiës eigenlijk? En wat moet je doen als je gebeten, gekrabd of gelikt wordt door een dier in het buitenland? Eurocrossarts Floriana Luppino legt uit tijdens de Rabiës Week 2019.

Wat is rabiës precies?

Rabiës – ook wel bekend als hondsdolheid – is een virale infectie die je zenuwstelsel en hersenen aantast. Je kan besmet raken via een beet of krab van een geïnfecteerd dier. Hierdoor beschadigt de huid en kan het virus binnendringen. Ook een lik van een geinfecteerd dier op een al bestaande wond op de huid kan besmetting veroorzaken. De kans op daadwerkelijke besmetting met het virus is gelukkig klein, maar indien er wel besmetting heeft plaatsgevonden, is de ziekte dodelijk. Besmetting met het virus komt vaak van een hondenbeet, maar ook katten, apen en vleermuizen kunnen de ziekte bij zich dragen.

Wat zijn de symptomen van rabiës?

In de meeste besmettingsgevallen komen de klachten zo’n 20 tot 90 dagen na besmetting op. Dit begint vaak met klachten als rillingen, koorts, braken en hoofdpijn. Daarna volgen klachten als langzaam erger wordende spierkrampen, stuiptrekkingen, verlamming, slik- en ademhalingsproblemen en zelfs angst voor water (hydrofobie). Deze klachten worden dusdanig erg dat ze leiden tot extreme slik- en ademhalingsproblemen, met de dood als gevolg.

Kan de ziekte behandeld worden?

Als je eenmaal besmet bent, bestaat er geen behandeling. Wel kun je besmetting voorkomen. Ook nadat het bijt-, krab- of likincident heeft plaatsgevonden. Wanneer je wordt gebeten, gekrabt of gelikt door een dier moet je zo snel mogelijk antistoffen en vaccinaties toegediend krijgen. Binnen 24 uur moet de behandeling worden gestart. De antistoffen zijn niet overal beschikbaar. Het gebeurt regelmatig dat vakantiegangers hierdoor moeten afreizen naar een andere stad of land. Dit brengt veel stress met zich mee.

Wanneer je voorafgaand aan je reis bent ingeënt, heb je alleen nog vaccinaties nodig nadat het beet-, krab of likincident heeft plaatsgevonden. Deze vaccinaties zijn beter verkrijgbaar. Het is daarom erg verstandig om je voordat je op reis gaat naar een land waar rabiës voorkomt te laten inenten.

Waar komt de ziekte met name voor?

Rabiës komt in zo’n 150 landen voor. Met name in landen in Afrika, Azië en bepaalde delen van Midden- en Zuid-Amerika.

Wat kun je doen om rabiësbesmetting te vermijden?

De belangrijkste tip om rabiësbesmetting te vermijden is elke vorm van contact met een dier in het buitenland uit de weg gaan. Al gedraagt een dier zich nog zo normaal of ziet het er nog zo zielig of schattig uit, het is niet verstandig om ze te aaien of te voeren.

Word je toch gebeten, gekrabd of likt het dier aan een open wond? Dan is het belangrijk – ongeacht of je vooraf gevaccineerd bent of niet – de wond meteen goed en lang te spoelen met water en zeep, het liefst in combinatie met het uitborstelen van de wond (bijvoorbeeld met een tandenborstel). Bel direct de alarmcentrale om ervoor te zorgen dat je zo snel mogelijk de juiste injecties krijgt. Als de huid nog intact is, is er geen behandeling nodig.

Daarnaast is het verstandig om voorafgaand aan de reis vaccinaties te halen. Deze vaccinatie zorgt ervoor dat je eigen afweer het virus kan bestrijden en je geen antistoffen meer nodig hebt. Wel heb je, mocht je worden gebeten, gekrabt of gelikt door een dier, nog extra vaccinaties nodig om je afweer te activeren.